Tarihte 1 Ekim – Önemli Olaylar

MÖ 331 – Büyük İskender (Alexander), Gaugamela’da Pers İmparatoru Darius III’ü mağlup ederek Pers krallığını çökertti.

1890 – ABD Kongresi, Yosemite Ulusal Parkı’nı kâr amaçlı olmayan kamu kullanımına tahsis ederek koruma statüsü verdi.

1908 – Ford Motor Company, seri üretime uygun otomobil modeli Model T’yi satışa sundu; otomobil üretiminde bir dönüm noktası oldu.

1910 – Los Angeles Times binası, bomba ile saldırıya uğradı; yangında 21 kişi hayatını kaybetti.

1938 – Nazi Almanyası, Sudetenland’a girerek Münih Anlaşması çerçevesinde Almanca konuşulan Çekoslovak bölgelerini ilhak etti.

1940 – ABD’de Pennsylvania Turnpike, toluyla işleyen ilk otoyol olarak trafiğe açıldı.

1949 – Mao Zedong, Pekin’de yaptığı resmi bir törenle Halk Cumhuriyeti Çin’i (People’s Republic of China) resmen ilan etti. Bu tarih Çin’in milli günü olarak kutlanır.

1961 – Britanya himayesindeki Kuzey Kamerun (British Cameroon), İngiliz Kamerun bölgesiyle birleşerek bağımsız bir Kamerun devleti kuruldu.

1964 – Amerika Birleşik Devletleri'nde UC Berkeley’de başlayan Free Speech (İfade Özgürlüğü) Hareketi, öğrenci protestolarıyla üniversite yönetimine meydan okudu.

1991 – Hırvatistan’ın ayrılık hareketi sırasında Dubrovnik Kuşatması başladı; Yugoslav Halk Ordusu şehir üzerine saldırdı.

2017 – ABD, Las Vegas’ta bir country müzik konserinde Mandalay Bay otelinden ateş açılması sonucu 58 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı; modern Amerika tarihinin en kanlı silahlı saldırılarından biri oldu.

Öne Çıkan Doğumlar

Jimmy Carter (1924) – ABD’nin 39. Başkanı.

Julie Andrews (1935) – İngiliz müzikal oyuncu, şarkıcı ve yazar.

Rod Carew (1945) – Panamalı-Amerikalı beyzbol oyuncusu, Hall of Fame üyesi.

Brie Larson (1989) – Amerikalı aktris ve film yönetmeni.

Hatırlanan Ölümler

Bu tarih için yaygın kaynaklarda Türkiye’den özel olarak bilinen bir ölüm yıldönümü bulunmamaktadır.

Dünya çapında da 1 Ekim ile ilişkilendirilen belirgin bir ölüm olayı geniş kaynaklarda yer almamaktadır.

Perspektif & Değerlendirme

1 Ekim, hem Doğu Asya’dan Afrika’ya, hem teknolojiden siyaset sahasına kadar geniş coğrafyalarda dönüm noktalarının yaşandığı bir gündür.

Çin Halk Cumhuriyeti’nin ilanı, her yıl milli bayramla kutlanan bir olaydır.

Ford Model T’nin çıkışı, otomotiv devriminin temel taşlarından biridir.

Los Angeles Times bombalaması, ABD içindeki radikal gerilimlerin sembolü haline gelmiş bir tarihsel olaydır.

Free Speech Hareketi ise akademik alanda ifade özgürlüğü mücadelesinin önemli dönemeçlerindendir.

Ayrıca Nigeria’nın bağımsızlığı, Dubrovnik Kuşatması gibi olaylar, 1 Ekim’in uluslararası arenada jeopolitik ve toplumsal etkiler barındırdığını gösterir.