Tarihte 17 Eylül – Önemli Olaylar

1176 – Miryakefalon Savaşı: Anadolu Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında gerçekleşen savaş, Anadolu için büyük bir dönüm noktası; Selçuklular zafer kazandı.

1787 – Amerika Birleşik Devletleri Anayasası Philadelphia’da Kongre tarafından kabul edildi. Federal sistemin temelleri atıldı.

1908 – Havacılar Orville Wright ve Thomas E. Selfridge bir uçak kazası geçirdiler; bu kazada Selfridge, motorlu uçak kazasında hayatını kaybeden ilk kişi oldu.

1922 – Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurtuluş Savaşı döneminde Bandırma şehri işgalden kurtarıldı.

1934 – Türkiye, Milletler Cemiyeti’ne (Cemiyet-i Akvam) tam üye oldu; genç Cumhuriyet’in dış politika ve uluslararası ilişkiler açısından önemli bir adımı.

1941 – İran’da Şah Rıza Pehlevi tahtı bırakıp ülkeden ayrılmak zorunda kaldı, yerine oğlu Muhammed Rıza Pehlevi geçti.

1978 – Camp David Anlaşmaları imzalandı; Mısır ile İsrail arasında barış süreci için zemin hazırlandı.

Doğumlar

Aşağıdaki isimler 17 Eylül tarihinde doğan dikkat çeken kişilerden:

Adnan Menderes (1899-1961), Türkiye’nin eski Başbakanı.

Giuseppe Caspar Mezzofanti (1774-1849), İtalyan din adamı ve hiperpoliglot.

Bernhard Riemann (1826-1866), Alman matematikçi; cebir ve analiz alanına katkılarıyla özellikle “Riemann hipotezi” ile tanınıyor.

Ayrıca Türkiye’den: Feyhaman Duran (1886), Haluk Afra (1925), Cem Pamiroğlu (1957), Goncagül Sunar, Yonca Lodi, Barış Yıldız, Sefa Topsakal gibi sanat ve kültür dünyasından isimler de bu tarihte doğanlar arasında.

Ölümler

17 Eylül tarihinde ölen bazı önemli kişiler şunlardır:

Adnan Menderes (1961) – Türkiye’de 1960 darbesi sonrası yargılanıp idam edildi.

Folke Bernadotte (1948) – İsveçli diplomat ve insan hakları savunucusu; Birleşmiş Milletler aracılığıyla Filistin ve İsrail arasında barış çabalarında yer alıyordu. Kahrolası suikastla hayatını kaybetti.

Henry Fox Talbot (1877) – Fotoğrafçılıkta öncülerden olan İngiliz mucit.

Alfred de Vigny (1863) – Fransız yazar ve şair; romantizm dönemi Fransız edebiyatının önemli temsilcilerinden.

IV. Felipe (1665) – İspanya Kralı.

Türkiye Bağlamında Anlam ve Yansımalar

17 Eylül, Türkiye açısından Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan’ın idamının yıldönümü olarak “Demokrasinin Utanç Günü” şeklinde anılıyor.

Ayrıca Bandırma’nın kurtuluşu ve Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne kabulü gibi olaylar, Cumhuriyet’in kuruluş süreci ve uluslararası itibar kazanma yönünde kritik adımlar olarak görülüyor.

17 Eylül; savaşların, barış anlaşmalarının, büyük siyasi ve hukuki dönüm noktalarının, aynı zamanda trajik idamların ve ulusun acılarını taşıyan anların iç içe geçtiği bir tarih. Hem dünyada hem Türkiye’de birçok önemli figür bu tarihte doğmuş ya da yaşamını yitirmiş. Geçmişin bu izleri, bugün için hatırlama ve ders çıkarma anlamında büyük değer taşıyor.