Konya’nın Hayıroğlu Köyü yakınlarında bulunan Boncuklu Höyük, günümüzden yaklaşık 10.500 yıl öncesine tarihlenen köklü geçmişiyle dikkat çekiyor. Dünyanın bilinen en eski köy yerleşimlerinden biri olan höyük, kerpiçten yapılmış evleri ve erken dönem tarım izleriyle arkeoloji dünyasında özel bir yere sahip.

Boncuklu, aslında insanların günlük yaşam kalıntılarının birikmesiyle oluşmuş yapay bir tepe. Yaklaşık 1 hektarlık alana yayılan höyük, üst üste inşa edilen kerpiç yapılar, açık hava çalışma alanları ve eski dönem çöplerinden oluşuyor. Bugün Konya Ovası’nda görülen birçok yükseltinin de aslında benzer şekilde oluşmuş höyükler olduğu biliniyor.

Antik yerleşim, 2001 yılında Liverpool Üniversitesi’nden Doug Baird tarafından yapılan Konya Ovası Araştırması sırasında keşfedildi. Çatalhöyük’ten 1000 yıl daha eski olan Boncuklu, tarıma dayalı yaşam biçiminin ilk adımlarını göstermesi açısından büyük önem taşıyor. Halkının geçimini ekin tarımı ve koyun yetiştiriciliği ile sağladığı biliniyor.

İlginç bir detay ise Boncuklu’nun adının köylülerden geliyor. Hayıroğlu köylüleri uzun yıllar bu alanı harman yeri olarak kullanmış, yağmurlardan sonra toprak yüzeyine çıkan tarih öncesi boncuklar nedeniyle bölgeye “Boncuklu” adını vermişler.

Bugün Boncuklu Höyük, yalnızca Konya’nın değil, insanlık tarihinin de en önemli kültürel miraslarından biri olarak kabul ediliyor. Arkeolojik araştırmalar, bu kadim yerleşimin Anadolu’da tarıma dayalı yaşamın başlangıcını aydınlatmaya devam ediyor.