Konya’nın Selçuklu ilçesine bağlı Sille Mahallesi, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve özellikle erken Hristiyanlık dönemi için büyük öneme sahip bir yerleşimdir. Bu önemli yerleşim alanında bulunan Aya Elena Kilisesi, Bizans İmparatoru I. Constantin’in annesi İmparatoriçe Helena tarafından MS 327 yılında yaptırılmıştır.

Helena, hac yolculuğu sırasında Kudüs’e giderken Konya’ya uğramış ve bölgede erken Hristiyanlara ait kaya oyma ibadet mekânlarını görmüştür. Bu gözlemlerinden etkilenerek, Hristiyanlara Sille’de kalıcı bir mabet yaptırmaya karar vermiştir. Böylece Anadolu’daki en eski kiliselerden biri olan Aya Elena Kilisesi inşa edilmiştir.

Mimarisi ve Sanatsal Özellikleri

Aya Elena Kilisesi, zaman içinde birçok kez onarım görmüştür. Bugün kilisenin iç kapısının üst kısmında, Yunan harfleriyle yazılmış Türkçe bir tamir kitabesi yer almaktadır. 1833 tarihli bu kitabe, kilisenin geçmişine dair önemli bilgiler sunmaktadır. Aynı yerde, Sultan Abdülmecid döneminde (1840’lar) yapılan dördüncü onarımı anlatan üç satırlık bir yazıt daha bulunmaktadır.

Kilise, bölgeye özgü düzgün kesme Sille Taşı ile inşa edilmiştir. Avlusunda ise kayalara oyulmuş odalar ve hücreler yer alır. Kuzey yönündeki kapıdan girilen yapının dış narteks bölümünde, kadınlar mahfiline çıkan iki yönlü taş merdivenler bulunmaktadır. Üç nefli yapının ana kubbesi dört büyük fil ayağı üzerine oturur.

İç mekânda yer alan ahşap ve alçı süslemeli vaaz kürsüsü, sanat değeri yüksek detaylar taşımaktadır. Apsisle ana mekânı ayıran ahşap alçılı kafes, mimari açıdan eşsiz bir örnektir. Kubbe geçişlerinde ve taşıyıcı ayaklarda ise Hz. İsa, Hz. Meryem ve havarilere ait freskler (duvar resimleri) yer alır.

Aya Elena Kilisesi Nerede?

Kilise, Konya şehir merkezine yaklaşık 8 km uzaklıktaki Sille Mahallesi’nde yer almaktadır. Sille, hem Hristiyan hem Müslüman halkın yüzyıllar boyu birlikte yaşadığı kültürel bir merkezdir. Aya Elena Kilisesi ise bu çokkültürlü mirasın en çarpıcı simgelerinden biridir.

Ziyaret Notu:

Günümüzde restore edilerek ziyaretçilere açık hâle getirilen Aya Elena Kilisesi, hem tarih tutkunlarının hem de inanç turizmiyle ilgilenenlerin mutlaka görmesi gereken yapılar arasında yer alır. Konya’ya gelen turistlerin uğrak noktası hâline gelen bu kilise, mimarisi ve tarihiyle adeta geçmişe bir yolculuk imkânı sunar.