Konya'nın Meram ilçesine bağlı Hatunsaray beldesinde yer alan Kilistra antik kenti, sahip olduğu benzersiz kaya yapıları ve erken dönem Hristiyan mimarisiyle Anadolu’nun önemli arkeolojik alanlarından biri olarak öne çıkıyor. Özellikle antik kentte yer alan Haçlı (Kaya) Kilise, hem mimari yapısıyla hem de çok kültürlü geçmişiyle dikkatleri üzerine çekiyor.

Antik kentin Roma döneminde bir askeri üs olarak kurulduğu bilinse de, zamanla Hristiyan nüfusun artmasıyla birlikte birçok dini yapı inşa edilmiştir. Bu sürecin en önemli sembollerinden biri de, Haç Planlı Şapel ve Sandıkkaya adlarıyla da anılan Haçlı Kilise’dir.

Kaya İçine Oyulmuş Bir İnanç Mekânı

Haçlı Kilise, adını hem kaya içine oyulmuş yapısından hem de girişindeki kemerde yer alan Yunan haçından alır. Volkanik bir araziye kurulu olan Kilistra, yumuşak toprak yapısıyla işlenmeye uygun olduğundan, yerel halkın bu doğal avantajı kullanarak büyük bir kaya parçasını kiliseye dönüştürdüğü düşünülüyor.

7. veya 8. yüzyıla tarihlenen kilise; giriş, naos (ana mekân), sunak odası ve mezar alanı gibi bölümlerden oluşuyor. Bu yapısıyla erken Hristiyanlık döneminin tipik şapel mimarisine uygun özellikler taşıyor.

Selçuklu İzleri ve Birlikte Yaşam Tartışmaları

Kilisenin çevresinde yapılan kazılarda ortaya çıkan Selçuklu dönemine ait sikkeler, seramik parçaları ve mezarlar, bölgede farklı din ve kültürlerin bir arada yaşamış olabileceği ihtimalini gündeme getiriyor. Her ne kadar bu bulgular kesin kanıtlar sunmasa da, Anadolu’nun çok kültürlü yapısını bir kez daha gözler önüne seriyor.

Tarihin Katmanlarına Tanıklık Etmek İsteyenler İçin Açık Hava Müzesi

Bugün açık hava müzesi niteliği taşıyan Kilistra antik kenti, özellikle Haçlı Kilise gibi yapılarıyla tarih ve arkeoloji meraklılarının ilgisini çekiyor. Kaya kiliseleriyle Kapadokya’ya benzerliği dikkat çeken bölge, hem doğal güzellikleri hem de dini geçmişiyle keşfedilmeyi bekliyor.

Haçlı (Kaya) Kilise yalnızca bir ibadet yapısı değil, aynı zamanda farklı uygarlıkların izlerini taşıyan bir tarih aynası niteliğinde. Gerek mimarisiyle, gerekse etrafında ortaya çıkan çok kültürlü kalıntılarla Konya’nın saklı hazineleri arasında yerini alıyor.