Konya’nın kalbinde tarihle iç içe bir yapı: Hocacihan Hanı

Konya’nın Akyokuş bölgesinin girişinde, taşların arasına sinmiş tarih kokusuyla yükselen Hocacihan Hanı, Selçuklu döneminin ilk kervansarayları arasında yer alıyor. Han, farklı dönemlerde farklı isimlerle anılmış: Yer aldığı köy dolayısıyla Hocacihan Hanı, konumundan ötürü Akyokuş Hanı ve Osmanlı belgelerinde yer alan adıyla Dibidelik Hanı.

Tarihi belge ve vakfiyeler ne diyor?

Herhangi bir kitabesi bulunmayan hanın inşa tarihi kesin olarak bilinmese de, 1201-1202 yıllarına ait Altunapa Hanı vakfiyesinde geçen bir kayıt, yapının 12. yüzyılın ikinci yarısında inşa edildiğini düşündürüyor. Bu belgede, Konya ile Gorgorum arasındaki güzergâhta, Tebrizli tüccar Hacı Bahtiyar bin Abdullah’ın bir han yaptırdığı belirtiliyor ve bu yapının bugünkü Hocacihan Hanı olduğu kabul ediliyor.

Mimari değeri: Anadolu’daki ilklerden biri

Sanat tarihçileri yapıyı, mimari özelliklerine göre 13. yüzyıl sonlarıyla 14. yüzyıl başlarına tarihlendirseler de, orijinal duvar dokusu ve taş işçiliği hanın Anadolu’daki ilk Selçuklu kervansaraylarından biri olduğunu ortaya koyuyor. Bu da onu sadece Konya’nın değil, Anadolu’nun ticaret ve ulaşım tarihinin de önemli bir parçası yapıyor.

Yeniden hayat buldu

Yaklaşık 800 yıllık tarihiyle zamana direnen bu han, 1940’lı yıllara kadar aktif olarak kullanıldı. Uzun yıllar atıl durumda kalan yapı, Konya Büyükşehir Belediyesi’nin 2009-2010 yıllarındaki restorasyon çalışmalarıyla yeniden ayağa kaldırıldı.

Konya’yı ziyaret edenlerin göz ardı etmemesi gereken bu han, ticaret yolları üzerinde bir zamanların dinlenme ve barınma durağıyken, günümüzde tarihe tanıklık etmek isteyenlerin uğrak noktası olma yolunda ilerliyor. Hocacihan Hanı, Selçuklu mirasını bugünün şehir hayatıyla buluşturan nadide örneklerden biri olarak yeniden kültürel bellekteki yerini alıyor.