Konya Ticaret Odası (KTO) Karatay Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi İslam İktisadı ve Finansı Bölümü, “International Karatay Islamic Economics and Finance Talks - Uluslararası Karatay İslam İktisadı ve Finansı Söyleyişleri” serilerinin ilkini düzenledi. İlk davetli konuşmacı ise INCEIF Üniversitesi akademisyenlerinden Prof. Dr. Turalay Kenç oldu.
KTO Karatay Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi İslam İktisadı ve Finans Bölümü “International Karatay Islamic Economics and Finance Talks-Uluslararası Karatay İslam İktisadı ve Finansı Söyleyişleri” serilerinin ilki gerçekleştirildi. Merkez Bankası tarafından kurulan Malezya’nın en önde gelen Küresel İslami Finans Üniversitesi olan INCEIF Üniversitesi akademisyenlerinden Prof. Dr. Turalay Kenç’in konuk olduğu programın moderatörlüğünü KTO Karatay Üniversitesi İslam İktisadı ve Finans Bölümü akademisyenlerinden Dr. Hüseyin Ergun yaptı.
“Dijital Finansın Vaatleri ve Zorlukları” başlıklı konuşmasında Prof. Dr. Kenç, finansal teknolojilerin kolaylık, düşük maliyet ve hız gibi avantajlarından bahsetti. Bu konuda da başta Çin olmak üzere Malezya, Güney Kore gibi Uzak Doğu ülkelerinin dijitalleşme konusunda öncü pozisyonda olduklarının da altını çizdi. Prof. Dr. Kenç dijitalleşmenin getirdiği yararlardan bahsederken, gelecekte olması muhtemel iş gücünün teknoloji ile ikamesi ile ortaya çıkabilecek işsizlik sorununa da dikkat çekti.
“Yapay Zekâ ve Büyük Veri Daha Doğru, Daha İsabetli Kararlar Alınmasını Sağlıyor”
Kenç; “Yapay zekanın (AI) büyük veriyi (Big Data) kullanarak bizim adımıza karar vermesinin de paradigmanın değişimine sebep olduğuna değinerek; “Teknolojideki gelişmeler, maliyeti düşürmenin yanı sıra insanların daha doğru ve isabetli finansal kararlar almasını sağlıyor. Yalnız burada dikkat etmemiz gereken büyük sorun şu ki; eğer bizler her finansal karar almamızda yapay zekadan yararlanmaya devam edersek bu gelecekte yapay zekanın kullanabileceği büyük veri kaynağından -ki büyük veri sosyal medya ve internetteki diğer girdilerden elde edilir- mahrum olma riski ile karşı karşıya kalabiliriz” dedi.
“Saniyede Visa ile 65 Bin İşlem, Bitcoin ile 10 İşlem Yapılıyor”
Kenç, dijital ve kripto paraların avantajından bahsederek; “Kripto paraların bizlere sunacağı en büyük avantaj; bankalar gibi aracıları saf dışı bırakarak peer to peer (P2P) denilen eşler arası ödeme sistemidir. Bu yöntemi kullanarak yapılan para transferleri daha kolay, daha hızlı ve daha az maliyetli olacaktır. Lakin sunduğu avantajların aksine kripto paralar günümüzde henüz geleneksel para transferlerinin çok gerisinde yer almaktadır. Geleneksel para transferi yöntemi olan Visa altyapısı kullanılarak saniyede 65.000 işlem yapılmakta iken, bitcoin ile saniyede yapılan işlem sayısı 7 ile 10’u geçmemektedir” ifadelerine yer verdi.
“Gelecek Yıllarda Rekabetin CBDC ile Stablecoin Arasında Olması Muhtemeldir”
Kenç, stabil kripto para olarak da adlandırılan Stablecoin isimli farklı kripto paralar olduğunu ve bu kripto paraların diğerlerinden temel farkının, fiyatının başka bir varlığa bağlı olduğunun, dolayısıyla fiyat istikrarının sağlandığının altını çizdi. “Eldeki gelişmeleri göz önünde bulundurarak, gelecekte kripto para birimleri arasında bir rekabetin olacağı öngörülmektedir. Bu rekabet, stablecoin ve Merkez Bankası Dijital Para (CBDC) arasında gerçekleşecektir. CBDC'nin iki türü vardır: Birincisi, vatandaşların günlük işlemlerinde kullandığı perakende CBDC'dir. İkincisi ise, para piyasasında, bankacılık sisteminde ve dış ödemelerde kullanılan toptan CBDC'dir. Gelecekteki rekabetin muhtemelen perakende CBDC ile stablecoin arasında olacağı tahmin edilmektedir” şeklinde konuştu.
“Ülkelerin CBDC Kullanımına Karşı Tutumları Farklılık Gösterebilir”
“CBDC kullanımına yönelik ülkelerin tutumları farklılık gösterebilir. Örneğin Singapur para otoritesi perakende CBDC’lerin kullanımına sıcak bakmamaktadır. Fakat Bahamalar ve Nijerya gibi ülkeler bu tür paraların tedavülünün pilot çalışmasını başlatmıştır. Bu uygulama kendisi ile birlikte bazı sorunları da getirmiştir. Bahamalar’daki uygulamanın gösterdiği durum şudur; eğer perakende CBDC’lerin kullanımına izin verilecek olursa, bu bankacılık sisteminin sonu olabilecektir. Dolayısıyla burada denge kurulmalıdır.” diyen Kenç, ülkelerin CBDC kullanımına karşı olan tutumlarının farklı olabileceğini vurguladı.
Finansal katılımın finansal gelişmeyi, refahı ve ekonomik büyümeyi tetiklemesinin, perakende CBDC'lerin banka bazlı sistemlerden fon bazlı sistemlere dönüşme potansiyelinin ve toptan CBDC'lerin sınır ötesi ödemeler ile finansal işlemleri kolaylaştırma fırsatlarının detaylı olarak anlatıldığı programın tamamına aşağıda yer alan linkten ulaşabilirsiniz: