Tarih boyunca bazı günler vardır ki, tek bir sayfa dolusu gelişme içerir… 26 Temmuz da işte o günlerden biri!
Bir yanda fetihler, diğer yanda devrimler, sanatın sahneyle buluştuğu anlar ve tüyler ürperten siyasi kararlar... Bugün, dünya tarihinin hem karanlık hem aydınlık yönlerini aynı anda gösteriyor.
Fetihlerle Başlayan Bir Gün (1552 - 1581)
Selçuklu’nun ardından Osmanlı da tarih sahnesine damga vurmaya devam ediyor. 1552’de Temeşvar Kalesi Osmanlı ordusu tarafından fethedildi. Aynı gün, Avrupa’da bambaşka bir bağımsızlık mücadelesi vardı: Utrecht Birliği'ne bağlı eyaletler, II. Felipe’ye başkaldırarak bağımsızlıklarını ilan etti.
Sanat, Dil ve Bilimin Altın Günü (1882 - 1923)
1882’de, Richard Wagner’in “Parsifal” operası ilk kez sahnelendi.
1887’de Esperanto dilinin ilk kitabı yayımlandı.
1923’te İskoç mühendis John Logie Baird, tarihin ilk mekanik televizyonunun patentini aldı.
Bugün hem sanatı hem dili hem de teknolojiyi yeniden tanımlayan bir gün!
Tarihin Karanlık Sayfası: Etik Sınırların Aşıldığı Gün (1933)
Nazi Almanyası’nda, Adolf Hitler, işitme ve görme engelli bireylerin zorla kısırlaştırılacağını açıkladı.
Bugün, tıbbi etik açısından utanç verici bir dönüm noktası olarak anılıyor. Modern tıpta “etik” kavramının şekillenmesinde bu kararların derin izleri bulunuyor.
Savaşlar, Roketler ve Direniş (1944 - 1953)
1944: İlk V-2 roketi, İngiltere'ye düştü.
1945: Winston Churchill, seçim kaybetti, yerine Clement Attlee geldi.
1953: Fidel Castro, Moncada baskınıyla Küba Devrimi’nin fitilini ateşledi.
Bugün, savaş teknolojisinden devrim hareketlerine kadar geniş bir yelpazeye sahip.
Ortadoğu ve Dünya Dengesi (1956 - 1994)
1956’da Cemal Abdülnasır, Süveyş Kanalı’nı millileştirdi.
1994’te Rus askerleri, Estonya’dan tamamen çekildi.
Sömürgeciliğe ve işgale karşı direnişin sembol günlerinden biri olan 26 Temmuz, dünya dengelerinin değiştiği tarih olarak da anılıyor.
Depremler, Felaketler ve Kayıplar (1963 - 1974)
1963’te Üsküp'te meydana gelen depremde 1.100 kişi hayatını kaybetti.
1967’de Tunceli Pülümür'de 6 büyüklüğündeki deprem: 95 ölü.
Bugün, doğanın da insanlığa güç gösterisi yaptığı bir tarih olarak hafızalara kazındı.
Bugün Kimler Doğdu?
Bugün sadece siyaset ve savaşla değil; kültür ve sanatın yıldızlarıyla da ışıldıyor:
Stanley Kubrick,
Mick Jagger,
Sandra Bullock,
Vildan Atasever ve daha niceleri…
Tarihe iz bırakan isimler 26 Temmuz’da doğdu.
Ve Bugün Kimler Öldü?
Eva Peron (Arjantin’in “ruhani lideri”),
Sadık Şendil (Türk tiyatrosunun usta kalemi),
Oğuz Aral (karikatür dünyasının devi),
Ed Gein (Amerika'nın karanlık yüzü: seri katil).
Bugün, tarihin hem ışık hem gölge yanını taşıyor.
Peki, Bu Kadar Tesadüf Mümkün mü?
Fetih, devrim, doğum, ölüm, sanat, bilim, deprem, savaş, barış… Tüm bu başlıkların tek bir günde birleştiği başka kaç tarih olabilir?
Belki de takvimler 26 Temmuz’u seçerken bize zamanın ne kadar yoğun, karmaşık ve öğretici olabileceğini hatırlatıyor.