Konya’nın Doğanhisar ilçesine bağlı Ayaslar Mahallesi’nde yer alan Ayaslar Yukarı Cami, 19. yüzyıla tarihlenen özgün mimarisi, ahşap sütunları ve taş işçiliğiyle dikkat çekiyor. Mimari detaylarıyla kültürel mirasımızın önemli örneklerinden biri olan cami, Anadolu'daki ahşap cami geleneğini yaşatıyor.
Ayaslar Yukarı Cami, Konya’nın Doğanhisar ilçesine bağlı Ayaslar Mahallesi merkezinde yer almaktadır. Anadolu’da ahşap cami mimarisinin özgün örneklerinden biri olan bu yapı, taşıdığı mimari özelliklerle dikkat çekmektedir.
Ayaslar kasabasının tam merkezinde konumlanan cami, ahşap konstrüksiyonu ve sade taş mimarisi ile göze çarpar. Moloz taşla örülmüş duvarlara sahip olan caminin düz toprak damı, daha sonraki bir dönemde kırma çatıyla kaplanmıştır. Giriş cephesinde üç bölümlü son cemaat revakı yer alırken, caminin kuzeybatı köşesine eklenen minare, yakın dönemde yapılmıştır.
Harime kuzey yönündeki kapıdan girilmektedir. İç mekân, mihrap duvarına dik şekilde yerleştirilmiş iki sıra altışar ahşap sütun ile boyuna üç sahına ayrılmıştır. Bu düzenleme, hem estetik hem de taşıyıcı sistem açısından dikkat çekicidir. Tavanlar, modern dönemde kontrplak kaplama ile kapatılmış ve yağlı boya ile boyanmıştır.
Caminin mihrabı, yarım silindirik bir niş şeklinde, taş malzemeden oyularak yapılmıştır. Kemer bordürleri ve kavsarası mukarnas dolgulu olup, klasik Osmanlı taş işçiliği örneklerini yansıtır. Mihrabın çevresi, halat motifli silmeler ve mukarnas süslemelerle çerçevelenmiştir.
Minber, batı duvarına bitişik şekilde yer almakta olup, geç Osmanlı dönemine tarihlenmektedir. Üçlü kemerli geçit kısmı ve süpürgelik bölümü, klasik tarzda işlenmiştir. Ayrıca yan aynalıklar ve çevresindeki geniş bordürlerde, derin oyma tekniğiyle yapılmış bitkisel motifler bulunmaktadır. Bu ahşap işçilik, dönemin zanaatkârlık anlayışını yansıtan önemli bir detaydır.
Herhangi bir kitabesi bulunmayan Ayaslar Yukarı Cami, mimari özelliklerinden yola çıkılarak 19. yüzyıl sonlarına tarihlendirilmektedir. Cami, hem ibadet işlevini sürdüren bir mekân hem de Doğanhisar’ın kültürel belleğinde yer etmiş önemli bir mimari eser olma özelliği taşımaktadır.