HİSDER'in bu haftaki sohbet programında, Konya’nın hafızasında derin izler bırakan önemli bir âlim yâd edildi. Programın konuğu Emekli Müftü, Eğitimci-Yazar Mehmet Emin Parlaktürk’tü. Katılımcılara, amcası olan fıkıh âlimi Bozkırlı Mustafa Efendi’nin hayatı ve ilmî birikimini anlattı.
Mehmet Emin Parlaktürk, “Ayaklı Kütüphane” lakabıyla bilinen Mustafa Efendi’nin sadece Konya’da değil, Anadolu’nun birçok yerinde tanındığını ve fetvalarıyla halkın dini meselelerine ışık tuttuğunu söyledi.
"Fetva Makamıydı"
1916 yılında Bozkır’ın Dere kasabasında dünyaya gelen Mustafa Efendi’nin, küçük yaşlardan itibaren dini eğitime yöneldiğini belirten Parlaktürk, “Resmi bir eğitim almamıştı ama çok güçlü bir özel eğitim süreci geçirdi. İlk Arapça hocası Ali Efendi’ydi. 16 yaşında köy kâtipliğine getirildi, yazısı çok güzeldi. 4 yıl boyunca dilekçeleri ücretsiz yazdı” dedi.
20 yaşında Konya’ya gelen Mustafa Efendi, burada Akşehirli Ahmet Talat Yeşilsoy Efendi’den dersler aldı. Askerlik görevini İstanbul Heybeliada’da yaptı. Askerliği sırasında da eğitimine devam eden Mustafa Efendi, İstanbul Müftülüğü Müsevvidi Hacı Bekir Haki Efendi’den Farsça dersleri aldı.
Programlı Çalışmalarıyla Tanındı
Askerlik dönüşü imamlığa başlayan Mustafa Efendi, özellikle Karatay ilçesindeki görevleri sırasında halkla güçlü bağlar kurdu. Vaizlik sınavını kazandıktan sonra Kapı Camii, Aziziye Camii ve Tahtatepen Camii gibi önemli camilerde düzenli fıkıh, tefsir ve hadis dersleri verdi.
“Kitapla Dost Bir Hayat”
Mehmet Emin Parlaktürk, Mustafa Efendi’nin kitaplara olan düşkünlüğünü şu sözlerle anlattı: “Kitapsız bir gün geçirmezdi. Okumadığı kitabı kitaplığına koymazdı. Müftülüğe uğradıktan sonra mutlaka kitapçıları dolaşır, yeni çıkan Arapça eserleri takip ederdi. Eve getirdiği kitapları hanımından gizlerdi, gizlice odasına taşırdı.”
Bozkırlı Mustafa Efendi'nin kitaplarla iç içe hayatı, ona “Ayaklı Kütüphane” lakabını kazandırmıştı. Evinde ciltçilik yapacak kadar kitaplarına özen gösteren hocanın, elini öptürmediği, sade bir hayat yaşadığı da anlatıldı.
"Fetvalarıyla Çıkış Yolu Bulurdu"
Halk arasında karşılaşılan karmaşık dinî meselelerde son çözüm adresi Mustafa Efendi olurdu. Mehmet Emin Parlaktürk, yaşanmış bir hatırayı şöyle paylaştı: “Bir kız babası, damat adayına kız vermeyeceğine yemin eder. Aile, bu yemin nedeniyle çaresiz kalır. Gittikleri yerlerden sonuç alamazlar. Bozkırlı Hoca, zekice bir çıkış yolu sunar: ‘Babayı başka bir yere götürün, gelini başkası versin.’ Bu fetva aileyi rahatlattı.”
İlmi Derinlik ve Alçakgönüllülük
Parlaktürk, amcasının ilmi birikimiyle öne çıktığını, kafadan konuşmadığını, her fetvasını kaynaklardan destekleyerek verdiğini söyledi. Hatta dünyaca ünlü İslam âlimi Prof. Dr. Muhammed Hamidullah’ın da Mustafa Efendi’yle görüştükten sonra büyük hayranlık duyduğunu aktardı.
“Ölümünden Sonra Bile Sessizliği Seçti”
Mustafa Efendi, 63 yaşında böbrek yetmezliğinden vefat etti. Hayattayken, ölümünden sonra sela verilmemesini, kimseye haber uçurulmamasını vasiyet etmişti. Buna rağmen büyük bir kalabalıkla Üçler Mezarlığı’na defnedildi. Bugün kütüphanesi Koyunoğlu Müzesi’nde meraklılarını bekliyor.