Konya'nın Selçuklu ilçesine bağlı Sille Mahallesi'nde yer alan Akmanastır, hem Hristiyan hem de Müslüman kültürlerin yüzyıllar boyu iç içe yaşadığı eşsiz bir miras. Mevlana'nın ziyaret ettiği, Bizanslıların gömüldüğü, Platon’la ilişkilendirilen bu yapı tarihin sessiz tanığı...
Konya'nın tarihi Sille Mahallesi’nde, açık renkli kayalara oyulmuş gizemli bir yapı bulunur: Akmanastır. Diğer adlarıyla Hagios Khariton Manastırı veya halk arasında bilinen ismiyle Deyr-i Eflatun (Platon Manastırı).
Platon'dan Mevlana’ya Uzanıyor
Manastırın “Platon” adıyla anılması, ünlü seyyah Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sine dayanır. Rivayetlere göre bu yapı, filozof Platon’la ilişkilendirilir. Ancak tarihsel gerçeklikte manastır, 3.-4. yüzyıllarda yaşamış, Konyalı aziz Hagios Khariton anısına, 8. yüzyılın sonlarına doğru inşa edilmiştir.
Hristiyan ve Müslümanlar Yan Yana Yaşadı
Akmanastır’ın bulunduğu bölge, yüzyıllar boyunca hem Hristiyan hem de Müslüman halkların birlikte yaşadığı bir yer oldu. Özellikle 12. ve 13. yüzyıllarda, Müslüman Türklere destek veren Bizanslıların bile buraya gömülmüş olması, yapının dini hoşgörü açısından önemini ortaya koyar.
Mevlana'nın Sessiz İbadeti
Akmanastır’ı Türk-İslam tarihi açısından da önemli kılan detay, Mevlana Celaleddin Rumi’nin bu yapıya gösterdiği özel ilgidir. Rivayetlere göre Mevlana, manastırda bulunan soğuk su kaynağının (ayazma) içine girmiş ve burada yedi gün yedi gece inzivaya çekilmiştir. Bir başka anlatıma göre ise Mevlana her yıl düzenli olarak burayı ziyaret edip gününü ibadet ve tefekkürle geçirmiştir.
Ziyaretler Camiye Dönüştü
Mevlana’nın ziyareti sonrası, burası Müslümanlar arasında da kutsal kabul edilmeye başlanmış ve zamanla manastır içinde bir cami ihtiyacı doğmuştur. Bu ihtiyacı karşılamak için dönemin halkı tarafından vakıflar kurulmuştur.
Askeri Alan Sayesinde Ayakta Kaldı
Mübadele sonrasında terk edilen manastır harabeye döndü. Ancak Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bölgeyi askeri alan ilan etmesi sayesinde yapı tamamen yok olmaktan kurtuldu. Günümüzde sit alanı olarak koruma altındadır.