Bipolar bozukluk, kişinin duygusal hâlinde aşırı iniş çıkışlara yol açan, ciddi ve kronik bir duygudurum bozukluğu olarak tanımlanır. Toplumda genellikle “manik depresyon” olarak bilinen bu rahatsızlık, bireyin yaşam kalitesini ve günlük işlevselliğini büyük ölçüde etkileyebilir. Bipolar bozukluğu olan bireyler, bazen taşkın, enerjik ve kendine aşırı güvenli bir ruh hâline (mani), bazen de çökkün, umutsuz ve enerjisiz bir duruma (depresyon) girebilirler.
Bipolar Bozukluğun Belirtileri
Bipolar bozuklukta belirtiler iki ana evreye ayrılır: manik dönem ve depresif dönem.
Manik Dönem Belirtileri:
Aşırı enerji ve hareketlilik
Uyku ihtiyacında azalma
Gerçekdışı özgüven ve üstünlük hissi
Dikkatin kolay dağılması
Hızlı konuşma ve düşünceler arasında hızlı geçiş
Uygunsuz davranışlar (aşırı para harcama, ani kararlar)
Depresif Dönem Belirtileri:
Sürekli üzgün ya da boşlukta hissetme
Enerji kaybı ve halsizlik
Uyku bozuklukları (çok uyuma ya da uykusuzluk)
Karamsarlık ve umutsuzluk
İştah değişiklikleri
İntihara meyilli düşünceler
Nedenleri ve Risk Faktörleri
Bipolar bozukluğun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, beyindeki kimyasal dengesizlikler, çevresel stres faktörleri ve travmatik yaşantılar, hastalığın ortaya çıkmasında etkili olabilmektedir. Aile bireylerinden birinde bipolar bozukluk bulunan kişilerde bu hastalığın görülme riski daha yüksektir.
Tanı ve Tedavi Süreci
Bipolar bozukluk tanısı, psikiyatristler tarafından bireyin geçmiş psikiyatrik öyküsü, belirtilerin süresi ve şiddeti dikkate alınarak konulur. Kesin tanı için bazı testler ve görüşmeler yapılması gerekebilir.
Tedavi süreci çoğunlukla şunları içerir:
İlaç Tedavisi: Duygudurum dengeleyiciler, antidepresanlar ve antipsikotikler kullanılır.
Psikoterapi: Bireysel ya da grup terapileri, hastanın hastalığı tanımasını ve başa çıkma yollarını öğrenmesini sağlar.
Yaşam Tarzı Düzenlemeleri: Uyku düzeni, sağlıklı beslenme ve stres yönetimi tedaviye büyük katkı sağlar.
Ne Zaman Uzman Yardımı Alınmalı?
Eğer bir kişi sık sık ruh hâlinde uç noktalarda değişiklikler yaşıyorsa, enerjisi ve davranışları aniden değişiyorsa ya da yaşamını etkileyen depresif belirtiler gösteriyorsa mutlaka bir uzmana başvurmalıdır. Bipolar bozukluk, tedavi edilmediğinde hem birey hem de çevresi için ciddi sonuçlar doğurabilir.