GAZZE (AA) - NUR EBU IYŞE - İsrail ablukası altındaki Gazze Şeridi'nde, 35 yaşındaki Filistinli Vesim Nayif akvaryumlarda nadir bulunan bitkilerin yetiştiriciliğini yapıyor.
Nehir ve göl gibi tatlı su kaynaklarından yoksun olan Gazze'de Filistinli Nayif, AA muhabirine, Amazon nehri ve Doğu Asya'nın göllerinde bulunan farklı akvaryum bitkilerini üreterek pazarladığını anlattı.
Akvaryum bitkilerinin, süs balıkları ve kabuklularla ortak yaşam kurduğunu belirten Nayif, akvaryumda ekolojik ortamın oluşturulmasında önemli bir rol oynadığını belirtti.
Nayif, geçen yıl akvaryum bitkileri üretimi için evinin bir odasını laboratuvara dönüştürdüğünü kaydederek, akvaryum için gerekli koruyucu ve gübreleri üretmeye çalıştığına dikkati çekti.
Biyomedikal mühendisliği mezunu olan Nayif, bu alandaki uzmanlığını "Aqua Tech" adını verdiği su bitkilerinin üretimi için kullanarak, Facebook sayfası üzerinden ürünlerini pazarlıyor.
- Proje nasıl başladı?
Nayif, 2021 yılında Kovid-19'a yakalanması sonrasında kendisini akvaryumun bulunduğu bir odada karantinaya aldı.
Gazze'deki akvaryumlarda yaşayan süs balıklarının birkaç ay sonra öldüğünü fark eden Nayif, bu süreçte araştırma yaptı.
Nayif, araştırmaları sonucunda Gazze'deki elektrik krizi nedeniyle suyun arıtılamaması sonucu sudaki amonyak oranının arttığını fark etti.
Balıkların yaşadığı ortamı akvaryumda oluşturmaya çalışan Nayif, balıkların ömrünü artırmak için akvaryum bitkilerinin gerekli olduğu sonucuna vardı.
Nayif, bitkilerin akvaryuma estetik görünüm kazandırmanın yanı sıra suyu asitten arındırması gibi birçok faydasını öğrendi.
Gazze'de süs balığı besleyenlerin satın alması için akvaryum bitkisi üretmeye karar veren Nayif, dünyanın dört bir yanındaki su bitkileri ihracatçılarıyla irtibata geçerek projeye başladı.
- Akvaryum bitkilerinin üretimi
Özel çevre şartlarına ihtiyaç duyduğu için akvaryum bitkilerinin üretimi uzun ve komplike bir çalışma sonucunda gerçekleşiyor.
Nayif, bitkilerin yetişeceği suyun durumunu tuzluluk, amonyak, nitrat ve çeşitli elementler bakımından inceliyor.
Araştırmalarını anlatan Nayif şu ifadeleri kullandı:
"Genelde, tarım üretimi ve balık yetiştiriciliğinde tatlı su kullanıyoruz. Çünkü, evlere gelen şebeke suları yüksek derecede tuzlu ve kirli, bu suyun olması gereken olumlu ortama katkı sağlaması mümkün değil."
Bitkilerin büyümesi ve üretimi ile belli oranlarda salınım yapması için karbondioksit düzenleyicisine, gübreye ve ayrıca güneş ışığına alternatif bir aydınlatmaya ihtiyaç duyulduğuna dikkati çekti.
Üretim maliyetlerinin azaltılması ve enerjideki büyük krizi hatırlatan Nayif, güneş enerjisi panellerinden faydalandığını dile getirdi.
Salınım düzenleyicilerin dışarıdan satın alınmasının oldukça maliyetli olduğunu söyleyen Nayif, eski bazı düzenleyicileri ve atık tıbbi oksijen tüpler üzerinde çalışarak yeniden kullanılabilecek hale dönüştürdüğünü kaydetti.
Nayif'e göre, bu bitkiler aynı zamanda elektrikli bir filtreye ihtiyaç duymadan suyu doğal olarak arıtmak için çözüm oluşturuyor ve yabancı maddeleri emen balıklar, bitkilerin çürüyen kısımlarını tüketip suyu temiz tutuyor.
Bu bağlamda Nayif, Gazze Şeridi’nde sıkıntı çekilen su sorununa da sektörde çözüm ürettiğini, süs balığı yetiştiricilerinin havuzları haftada en az bir kez boşaltıp tekrar doldurduklarını hatırlattı. Böylece, bitkilerin bulunduğu akvaryumlardan bir iki haftada ancak birkaç litre su değiştirilmesinin yeterli olduğunu söyledi.
Nayif’e göre, bu yöntemle balıklar gıda olarak bu bitkileri yediği için balıklara sağlanan endüstriyel gıda miktarı da azalıyor ve tasarruf sağlıyor.
Söz konusu bitki örtüsünün ayrıca balıkların yumurtalarını büyük balıkların gözünden uzakta saklama alanları sağladığını ifade eden Nayif'e göre, bu durum balık üretiminin artmasına da katkı sağlıyor.
Nayif, istikrarlı bir şekilde bu yöntemle devir daimin sağlandığı bu havuzlarda balıkların ömürlerinin de uzadığını yaşam döngüsünün üreme yoluyla sürdüğünü anlattı.
- Gübre üretimi ve diğer maddeler
Nayif, söz konusu akvaryum bitkilerinin istenilen şekilde gelişimini hızlandıran gübreyi de üretmeyi başardığını aktardı.
Avrupa’dan getirdiği çeşitli gübre türleri üzerine Gazze’deki Ezher Üniversitesi’nin laboratuvarında deney ve çalışmalar yaptığını ifade eden Nayif, sonunda en uygun gübre için en uygun unsurları bir araya getirmeyi başardığından söz etti.
Nayif, gübrenin içeriğinde, belirli oranlarda fosfor, potasyum, bakır ve çinko bulunduğu bilgisini paylaştı.
Başarısının kentte yalnızca üretimle sınırlı kalmasını istemediğini vurgulayan Nayif, 2023’te Gazze'nin Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı üzerinden Batı Şeria’nın çeşitli şehirlerine bu bitkilerin satışını yapmayı planladığını sözlerine ekledi.