İSTANBUL (AA) - Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan egoizmin bir davranış kalıbı, narsisizmin ise kişilik biçimi olduğunu belirterek, "Herkesin içinde narsistik bir çekirdek var. Psikanalist Prof. Otto Kernberg narsisizm için kötü parça diyor Bu narsistik parça kötü parçadır. 'Hep ben' der. O içimizdeki bencil parçadır. Halk arasında narsistikler kibirli olarak bilinir. Kibir, narsistiklerin en büyük özelliğidir." ifadelerini kullandı.
Üsküdar Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre, üniversitenin kurucu rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, narsisizm ve ego hakkında değerlendirmede bulundu.
Egonun kişiliğimizin bir parçası olduğunu belirten Tarhan, "Kişiliğimizin 3 ana parçası vardır. Bunlar ego, süper ego ve iddir. Hepsinin farklı özelliği vardır. Süper ego denetleyicidir, düzenleyicidir. Ego da uyum sağlayıcıdır. Adaptasyonu sağlar. İd ise bencildir, her istediğini talep eder. Sağlıklı bir insandaki egonun kişilik yapısında kaptan köşkü gibidir. Ego son karar vericidir ve direksiyonda oturur. İd sadece bizim kültürümüzde nefs olarak geçen aşırı isteyen, aşırı talep eden konumundadır.
Böyle kişilik tipleri, ego ile id arasındaki sınırı çizememiş insandır. Sıfır egonun mümkün değildir. Sıfır ego olduğunda insan bitkiselleşir ya da diğer canlılar gibi olur. Ego bizim için uyum sağlayıcı yani kontrol edici sistemdir. Beynimizin ön bölgesinin en önemli fonksiyonu ego fonksiyonudur. Bu diğer canlılarda yoktur. Ego ben demektir. Bizim kültürümüzde ben, benlik, enaniyet, ene olarak geçer. Eski Türkçe’de ene, enaniyet olarak geçer. Benliğe enaniyet denir, bene ise ego denir." değerlendirmesinde bulundu.
- Süper egoda vicdan vardır
Tarhan, süper egoda kişinin hayatta yaşadıkça çevreden öğrendiği vicdan olarak da tanımlanabilen doğuştan gelen bir parça olduğunu aktararak, şunları kaydetti:
"Süper egoda egomuzun bir parçası vardır. Süper ego, kişinin büyüdüğü ortamda ve ailede denetleyici, düzenleyici bir mekanizma olarak çalışır. İnsan sadece ve devamlı egosunun etkisinde kalırsa hep dünyanın merkezinde olmak ister. Her istediği olan bir kimse ise narsistik bir kişi oluyor. Şizofrenide sekonder narsisizm var, Şizofrenik kişiler sadece ben der. Mesela yanında birine kötülük yapılsa ilgilenmez. Birileri bir şeyler konuşuyordur. ‘Benim aleyhimde konuşuyorlar’ diye düşünür. Kendilerini özel ve üstün görürler. Tıpkı çocuk gibi ben ve diğerleri diye ayırırlar.
Şizofrenide hastalık sebebiyle çocuk gibi primer narsisizme dönüyorlar. Egoizm bir davranış kalıbıdır, narsisizm ise kişilik biçimidir. Her narsist egoisttir ama her egoist narsist değildir. Herkes zaman zaman egoist olabilir ama narsisist demek için diğer kişilik özelliklerinin de kişide olması lazım. Bu primer narsistir.Kendini elçi ya da mehdi olarak gören kişilerde narsisizmin patolojik hale gelmiştir. Kişi kendini bir elçi, tanrı ya da mehdi gibi tanımlıyorsa bu klinik vaka oluyor. Bunlar bazen çok zeki kişiler de oluyor. Etrafına takipçi de topluyor.
Etkileyici tipler, büyüleyici özellikleri de olabiliyor, etkiliyorlar.Narsistik kişiliklerin empati yapamaz. Bu kişiler empati yapamadıkları için hep övgüyle beslenirler. Bu kişilerin çevresine de hep bir müddet sonra kendini öven kişiler toplanır. Kimi zaman sabırlı oldukları da gözlemlenebilir. Çünkü hedefine ulaşmak için çile çekerler, zorluklara katlanırlar. Başarısız olmaktansa ölmeyi tercih ederler. Başarılı olurum ya da ölürüm mantığıyla hareket ettikleri için böyle davranırlar."
- Kibir en büyük özelliğidir
Herkesin içinde narsistik bir çekirdek olduğunu kaydeden Tarhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Psikanalist Prof. Otto Kernberg’in narsisizm için kötü parça diyor Bu narsistik parça kötü parçadır. ‘Hep ben.’ der. O içimizdeki bencil parçadır. Halk arasında narsistikler kibirli olarak bilinir. Benciller mesela kibirli olarak bilinmeyebilir. Çok mütevazı da gözükebilir ama narsistik kişiler kibirli olarak bilinir. Hatta bizim kültürümüzde ‘Bütün kötülükleri bir odaya doldursanız kapısını kibir açar’ şeklinde bir söz vardır. Onun için kibir narsistiklerin en büyük özelliğidir. Bu aynı zamanda şeytani bir özelliktir.Narsistik insan aslında içindeki yetersizliği bastırmak için büyüklük rolü oynuyor.Kişinin büyüklük rolü oynamaya ihtiyacı varsa kendinde eksiklik ya da yetersizlik, değersizlik, aşağılık duyguları var demektir. Duygularıyla savaşırken kendini büyük olarak koruyor.
Narsisitik kişilerin çocukluk dönemi araştırıldığında annenin sakinleştirici etkisinin zayıf olduğunun görülüyor. Annenin sakinleştirici etkisinin zayıf olduğu çocuklarda çok oluyor çünkü çocuk anneyle ve babayla aynalama yapar. Eğer çocuk anneden ve babadan empatiyi öğrenemiyorsa çocuk kendini sevmeye başlıyor, içine kapanıyor. Kendini korumak için kendini büyük görerek ancak ayakta kalmaya çalışıyor. Eğer annenin kişiliği de babanın kişiliği de kardeşlerin kişiliği de aradaki sosyal sınırlar içerebiliyorsa çocuk kendi büyüklüğüyle başkasının büyüklüğü arasındaki sınırları öğrenir ve sınır ihlalleri yapmaz. Onun için narsisizmi terbiye etmek, aslında benin egonun sınırları öğrenmesidir."