Bugün gökyüzünde süzülen uçakları izlerken çoğumuz, bu teknolojinin nasıl başladığını merak ederiz. Peki, uçağı kim icat etti? Cevap, hangi tarihsel belgeye, hangi kültüre veya kime sorduğunuza göre değişebiliyor. Uçuş tarihine dair bilinen ilk modern adım genellikle Wright Kardeşler olarak anılsa da, bu konuda farklı ülkelerin ve isimlerin de söz hakkı var.
Wright Kardeşler ve Modern Havacılığın Başlangıcı
Amerikalı Orville ve Wilbur Wright kardeşler, 17 Aralık 1903’te Kuzey Carolina’da “Flyer” adını verdikleri motorlu uçakla ilk başarılı uçuşu gerçekleştirdiler. Bu olay, modern havacılığın başlangıcı olarak kabul edilir ve pek çok kaynakta "ilk kontrollü motorlu uçuş" olarak kayda geçmiştir.
Ancak bazı tarihçiler bu başarıyı, “uçmak” fiilinin geçmişte daha farklı şekillerde başarıldığını savunarak yeniden değerlendirme çağrısı yapıyor.
İbn Firnas ve Endülüs’teki Erken Denemeler
yüzyılda Endülüs’te yaşamış Müslüman bilgin Abbas İbn Firnas, planör benzeri bir düzenekle uçma girişiminde bulunan ilk isimlerden biri. 875 yılında yaptığı kısa süreli uçuş denemesi, havacılığın temelinde yer alan fikirlerin çok daha eski olduğunu gösteriyor. Bazı İslam tarihi kaynaklarında, İbn Firnas’ın adeta çağının ötesinde bir mucit olduğu vurgulanıyor.
Başka İddialar da Var
Brezilyalılar ise havacılığın tarihine farklı bir pencereden bakıyor. Onlara göre, ilk uçan insan Alberto Santos-Dumont. 1906 yılında Paris’te yaptığı uçuş, izleyici önünde gerçekleşmiş olması nedeniyle bazı çevrelerde “daha resmi” olarak kabul ediliyor.
Ayrıca Leonardo da Vinci’nin 15. yüzyılda çizdiği uçuş makineleri tasarımları, insanlığın gökyüzüne duyduğu merakın ne kadar eski olduğunu gözler önüne seriyor.
Uçmanın Tarihi: Ortak Bir Miras
Kısacası, uçağın mucidini belirlemek, sadece teknik bir mesele değil, aynı zamanda kültürel ve tarihsel bir değerlendirmedir. Wright Kardeşler modern uçak teknolojisinin temellerini atmış olsa da, İbn Firnas’tan Da Vinci’ye, Santos-Dumont’tan Wright’lara kadar birçok isim bu hayalin bir parçasıdır.
Tarihte uçma arzusu, kıtaları ve inançları aşan evrensel bir tutkudur. Bu nedenle “Uçağı kim icat etti?” sorusunun yanıtı, sadece bir isim değil; insanlığın kolektif merakıdır.