Başa gelen sıkıntı ve belâlar karşısında direnç gösterme, olumsuzlukları olumlu kılmak için gösterilen metanete sabır denir. Teslimiyet ise başa gelen hâdiseleri itirazsız kabullenmek, Allah’a(cc) sığınmak ve selâmete çıkmaktır.
Karşımıza çıkan değişimlere direnmek yerine, değişimlere ayak uydurmayı denemek gerek.
Bırakalım da hayat bize rağmen değil, bizimle beraber aksın. Düzenim bozulur, hayatımın altı üstüne gelir diye endişe etmeye lüzum yok. Nereden biliyoruz, hayatın altının üstünden daha iyi olmayacağını?
Tebrizli Şems der ki; “Teslim ol demek, elin kolun bağlı otur demek değildir, sadece her imkanlarını denediğin halde olmuyorsa, onda senin için belki daha değişik güzellikler olacaktır veya senin için hayırlısı neyse, o olacaktır.”
Mevlâna hazretleri, bir şiirinde şöyle der:
“Üzülme! …
Dert etme can!
Yürüyebiliyorsan ne mutlu sana!
Elinde olmayanları söyleme bana…
Elinde olanlardan bahset can! …
Üzülme! …
Geceler hep kimsesiz mi geçecek?
Gidenler dönmeyecek mi?
Yitirdiğin her ne ise; bir bakarsın yağmurlu bir gecede…
Veya bir bahar sabahında karşına çıkmış…
Bil ki güzelliklerde var bu hayatta…
Gelgitlerin olmadığı bir hayat düşünebilir misin?
Hüzün olgunlaştırır,
Kaybetmek sabrı öğretir…”
Hayatımızdaki ıstıraplar tuz gibidir ne azdır ne de çok. Istırabın miktarı hep aynıdır. Ancak bu ıstırabın acılığı, neyin içine konulduğuna bağlıdır.
İnsanoğlunun ıstırabı olduğunda yapması gereken, ıstırap veren şeyle ilgili hislerini genişletmek olmalıdır. Onun için olaylara ve durumlara geniş perspektiften bakmak gerekir. Yani bardak olmayı bırakıp, göl olmaya çalışmalıdır. Çünkü insanoğlu içi dolu bardak gibidir, ailesi çevresi, dostları ise kocaman bir göldür.
İnsan kendisini çaresiz gördüğünde yapması gereken tek şey Allah'a sığınmaktır, Allah’a dua etmektir, Allah’a yalvarmaktır. Allahu Teala, kullarını geri çevirmez.
Bir tavsiyede bulunmam gerekirse; darda kaldığında, zorda olduğunda Allah’a yönel derim. Ne dilersen Allah’tan dile ne istersen Allah’tan iste. O kullarını duyandır, işitendir. Yalnız isterken de hakkında hayırlısını iste. Hakkında hayırlısı neyse onu Allah bilir.