İslâm dünyası bir çok yönde öncü olduğu gibi asırlar önce ki çalışmaları ile bilime de yön vermişlerdir.
Dünya tarihinde yer alan bilimsel icat ve buluşların bir çoğunun temelinin Müslüman âlimlerin çalışmalarına dayandığı araştırmalarda ortaya çıkmış ve Avrupalı bilim insanları da bunları açıklamışlardır.
Kendi çağlarının imkanları ile günümüz teknolojisine ışık tutmuş olmalarının yanı sıra halen kullanılan bir çok buluş ve yöntemle de isimleri anılmaktadır. Bu gün değerli âlimlerimizin beş tanesinden bahsedeceğiz.
İBNİ SİNA : 980-1037 yıllarında Özbekistan da(Afşana Kenti) yaşamıştır.16 yaşında tıp lmi öğrenmeye19 yaşında ise hekimliğe başlamıştır. Matematik, astronomi, geometri, takvim alanında çalışmalar yapmıştır. Batıda (Avvenica) ismi ile tanınır ve "Dünyayı Değiştiren 100 Bilim Adamı" listesinde ismine yer verilmiştir. El-Kanun Kitabı ile tıp alanında ki hizmetlerden dolayı Tıbbın Babası olarak tanınmıştır. Fıkıh, mantık, doğa bilimleri ve ilahiyat eğitimi almıştır. Mikrobu bulmuştur. Müzik kullanarak ruh ve sinir hastalıklarını tedavi etmiştir. Narkozu ilk kez kullanmıştır. 200 üzer kitabı vardır. 1037 İran’da vefat etmiştir.
BURUNİ: Günümüzde Özbekistan olarak bilinen Harezm 'de 973 yılında doğmuştur. Asıl İsmi Ebü'r Reyhan Muhammed B. Ahmed dir.17 yaşında bilimsel çalışmalara başlamıştır. Jeodozi biliminin kurucusudur. Coğrafya alanında kullanılacak aletler geliştirmiştir. Yer kürenin yarı çapını gerçeğe çok yakın olarak hesaplamıştır. Yer kürenin yarı çapını gerçeğe çok yakın olarak hesapladı. Dünyanın döndüğünü savunan ve ispatlayan ilk kişidir. Yer çekimi ile alakalı fikirler sunmuştur. Kitapları: El-Asar’il-Bakiyean’il-Kuruni’l Haliye / El-Kanunü’l-Mesudi,İstihrâc el-Evtâr fî Dâire Kitabü’l Cemahir fi Ma’rifeti Cevahirdir/1974 de The Unesco Couruer dergisinde “Bin yıl önce, Orta Asya’da yaşamış evrensel deha” olarak yer verilmiştir. 75 yaşında vefat etmiştir
FARABİ: Türkistan'ın Farab şehrinde doğmuştur. Batıda Alpharabius veya Avennasar adıyla tanınmıştır. Asıl adı Tam adı Ebû Nasr Muhammed bin Muhammed bin Turhan bin Uzluk el-Fârâbî Felsefe, mantık, matematik, mantık alanlarında çalışmalar yapmıştır. Yirmi yıl Bağdat'ta yaşamış ve felsefe ,mantık siyaset eğitimi almıştır. Bilim tarihinde önemli bir filozoftur. 950 yılında Şamd da vefat etmiştir.100 veya 160 eseri bulunduğu söylenmektedir .En önemli çalışması bilimleri sınıflandırmaktır. İhsâu’l-Ulûm,El-Medinetü’l Fazıla,El-Medinetü’l Câhile, Kitâbü’l-Mûsika’l-Kebîr Ses olayını mantıkla dayalı açıklamıştır. Sisyaset alanında Platonun görüşlerini İslam'a uygun uyarlamıştır. Eserleri Latince ve İbraniceye çevrilmiştir.
CEZERİ: 13.yy yaşamıştır. Mezopotamya (Cizre)1153 yılında dünyaya gelmiştir. İsmi "Ismail Ebul-Iz Bin Razzaz El-Cezeri" dir. Batı dünyasında (Cazari -Gazari) olarak tanınmıştır.
Bilgisayarın temeli sibernetiğin kurucusu olarak tanınmaktadır. Cezerî, 1205'te Kitâb fî ma'rifeti'l-hiyeli'lhendesiyye (el-Câmi beyne'l-ilmi ve'l-ameli'nnâfi fî sınâati'l-hiyel) adlı ünlü eserini tamamlamıştır. Kitabında, su saatleri, mum saatleri, kan almada kullanılan ölçme aletleri, otomatik müzik düzenekleri, çeşitli robotlar, su pompalarını çalıştıran makineler, çeşitli aletler ile metal döküm tekniğinden bahseder. Sistem mühendisliği ve robot teknolojisinin tarihi gelişimini günümüze aktardı.
HAREZMİ: Doğum yeri Özbekistan'dır. (780) Asıl ismi Ebu Ca'fer Muhammed B.Musa Harez mi'dir. Matematik alanındaki çalışmaları cebirin temelini oluşturmuştur. (Cebiri aritmetik ilminden ayırmıştır) Gök bilimci olarak da tanınmıştır. Latince kaynaklarda adı Algoritmi veya Algorism şeklinde geçer. Matematikte sıfırı ilk kez kullanmıştır. Beytü'l Hikme nin (Bağdat'ta ki en büyük ve ileri bilim merkezi) yönetiminde yer almıştır. Eserleri: El- Kitab'ul Muhtasar fi'l Hesab'il Cebri ve'l MukabeleKitab al-Muhtasar fil Hisab el-Hind El-Mesahat Kitab surat al-arzZîc-ul Harezmî Kitab al-Amal bi'l Usturlab Kitab'ul Ruhname Kitab'ul .850 yılında vefat etmiştir.