Osmanlı Dönemi Mezar Taşları (2)

Songül KARAMAN

Osmanlı Mezar Taşlarında Başlıklar

Kavuklu-Sarıklı-Fesli-Başlıklı olmak üzere dörde ayrılmaktadır.

*KAVUK: En eski kavuklar 16 yy kullanılmıştır.
-Kallavi Kavuk:En gösterişli kavuk çeşididir.Osmanlı Döneminde, Sadrazam Kubbealtı Vezirleri ,Kaptan-ı

Deryalar kullanmışlardır.
*Selim'i Kavuk: Padişahlar kullanmıştır.
*Katibi Kavuk: Baş kapı Kethüdaları,Kapıkulu görevlileri ,Üst düzey yöneticiler kullanmışlardır
*Örfi Destarlı Kavuk 1: Küçük Dereceli Ulema
Küçük Ve Orta Dereceli Kadılar,Müftüler,İmamlar,Vakıf Çalışanları,Dervişler,Şeyhler

*Örfi Destarlı Kavuk 2: Üst Derece Ulema,Şeyhülislamlar,Kazaskerler,Üst Derece Kadılar Mekke ve Medine de hizmette bulunan hocalar
Mücevveze Kavuk: Sarayda yüksek rütbe görev yapanların kullandıkları kavuk türü

TARİKAT BAŞLIKLARI (TACLARI):Tarikat başlıkları hazirelerde kendini belli eder
*Mevlevi Başlıkları (Tacları )
Mevlevilerde kullanılan uzunca ve altta genişleyen başlık bugün en çok bilinen tarikat tacıdır.
Mevlevi Şeyhlerinin başlıklarına da ise sikkenin alt kısmına dolanan destar görülür
Şeyh veya dede olmayanlar henüz sikkelerin destar sarma hakkı alamayanların mezarlarının baş taşlarına (dal sikke )yapılmıştır.Ayrıca başka meslekleri olup Mevlevi muhibbanı olanlar ile hanımlarda mezarının baş taşlarının göğüs kısımlarında dal sikke motiflerini veya destar kabartmaları görülmektedir.

*Bektaşi Tacları: Bektaşilerde on iki terkli Hüseyni ve dört terkli Edhami taçları bulunmaktadır.
*Gülşeni Tacı: Gülşeni Tarikatı Mebsuplarına aittir.
*Bayramiler: Altı celvetiler on iki terklidir
Nakşi Sünbüli Başlıklar: tarikat tacı mezarlarda başlık olarak yer almıştır.
*Kadiri Tacları: Kadiri ve Nakşi Tarikatlarına ait başlıklardır.Başlıklar "müjganlıdır"
Kadiri Tacları 18 köşeli yıldız ile 8 yapraklı gül Motifleri kabartmalar bulunmaktadır.
Himmeti Tacı: Himmeti tarikatı mensupları ile kullanılmıştır.

*Diğer Başlıklar
Dardağan Başlık: Yeniçerilerin büyük kısmı tarafından kullanılmıştır.

Katibi Başlık: Devlet Memurları kullanmıştır.
Nezkebi Başlık: Hattat ,nalbat hekim ve esnaflar kullanmışlardır.

*Yeniçeri Başlıkları: Yeniçeri mezar taşları, üzerilerinde ki simge ve başlıklarla, Osmanlı mezar taşları içerisinde ayrı bir yere sahiptir. 61 Yeniçeri bölüğünün damgaları birer simge olarak taşlar üzerine işlenmiştir. "Nalıncı keseri, ters kılıç, çizme, çark-ı felek, çifte makas, nalın, fener, süpürge, merdiven, dama, üç balık, üç bayrak, zurna" gibi isimler alan bu simgeleri yeniçeriler kol ve bacaklarına da işletiyordu. Yeniçeriler'in Sultan Mahmud devrinde ortadan kaldırılmasıyla izleri mezarlıklardan da silinmiştir.

*Kafesi Destarlı Başlık: Divanı Hümayun kullanmıştır

*FESLER: Fesli başlıkların en görkemlileri II.Mahmut Dönemine aittir.Kişinin mesleği hakkında tam bir bilgi vermez. Sadece hangi dönemde yaşadıkları anlaşılır.

Fesin kenarında bir püskül sallanması da adettendi. Mahmudi ve onun devamı olarak da görebileceğimiz Mecidi fesin altı dar üstü genişçedir. Azizi fesin ise Mahmudi fesin tersine altı geniş üstü dar ve daha kısadır. Hamidi fes, yine alttan daha geniş ancak üstü azizi festen daha büyükçedir. Fes şapka kanunun kabul edildiği 1925 yılına kadar kullanılmıştır.

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.