Ahlakın temeli doğruluktur. Adalet üzerine yaşamadır. Hakkını savunma başkasının hakkına el sürmemektir. İyi ahlak insanlıkla başlar . Kötü ahlak da insanlık tarihe kadar eskidir. İnsanlığın yararına yapılanlar doğrudur. İnsana veya canlıya en ufak zarar vermek ahlaksızlıktır. Barış çok iyidir. Savaş çok kötüdür. Yanlış yapılan insanlığın ,zararına olan her şey ahlaksızlıktır.

Kısaca ahlak gönüllülere sevgi ekmektir. İnsan kalbini kırmamak gerekir. İnsan kalbini kırmak ,keyfi zarar vermek en büyük ahlaksızlıktır

Ahlak barış içinde kimsenin kimseye zarar vermeden birlikte yaşamaktır. Herkes kendi hakkını razı olacaktır. Başkasının hakkını el uzatmak ahlaksızlıktır.

Ahlak aynı zamanda sorumluluktur. İnsanların sevincine ve acısını ortak olmaktır. İyi günde, kötü günde komşunun yanında olmak gerekir.

Ahlak,yazılı kurallara bağlı değildir. Toplumun içinde iyiliklere uymaktır. Kötülüklerden kaçınmaktır. Küçük yerlerde ahlaksızlığın cezası, sosyal baskıdır .Yanlış yapan dışlanır. Kendini temize çıkarmaya çalışır; dürüstçe dönerse kabul görür. Bunu yapmadığı müddetçe yalnız kalır.

Ahlak kuralları her yerde aynı değildir .Köylerde komşunun evinden çıkan ölü köyün her evinden çıkmış gibidir. Orta yerde şen ,şakrak hareketler görülmez .Herkes saygı içinde yasa ortak olurlar. Köylerde acılar da neşelerde paylaşılır.

Bizim çocukluğumuzda cenaze çıktıysa bir evden büyükler bizi sık sık tembih ederlerdi .Çocuklarına sahip çıkmamızı söylerlerdi. Bir hafta televizyon açılmazdı. Radyo çalınmazdı .Komşunun evine uzaktakilerden başlayarak herkes günlük yaşantısını dönerdi. komşuda yemek pişmeyeceğinden dolayı yemek gönderilirdi.

Farklı bir yemek pişirip koku dışarıya yayılırsa. O yemekte komşunun da hakkı var diye yakın komşulara ikram edilirdi.

Teknoloji toplumu resmen elekten geçirdi. Karakterli insanlar sevgiden ve doğrudan ayrılmadı. Sorumsuz kişiler kutunun içindeki hayata özendi. Resmen bencilleşti. Sadece çıkar peşinde koşmaya alıştı. Aç gözlülük ,gözü açıklık oldu. İşbilir bitirici diye anıldı. Tarihimizde ve geçmişte ne somut kalıcı ahlak ve gelerekleri kurallarımız vardı.

Her konuda değişim her yerde vardır .Ülkemiz içinde bile farklılık vardır. Bölgesel ,köy, şehirde her noktada farklı davranışlar olur . Kentte farklı bakışlar ve ahlak anlayışları vardır. Başkalarına zarar vermeyen farklılıklara kimse bir şey diyemez.

Acıda ve sevinçte ortak yaşanırdı köyde.Uzun süren savaşlarda köye erkekler dönmedi. Yaşlı ,gazi olarak dönenler çocuklarını dışarıda sevemedi. Şehit çocukları bakıp da incinmesinler diye çocuklarını kucağına alıp sevmedi. Anne ile baba yan yana yürümedi .Kadın arkadan geldi. Diğer dul kadınlar bakıp da incinmesin diye .Böyle erdemli, ahlaklı günlerden geçip, bu günlere geldik.

Bazıları bu durumu Anadolu'da kadına verilen değere bağladı .Oysa Anadolu'da kadın eşim değil eşitimdir gözüyle bakıldı. Kadına hor bakan toplumlar geri kalır. Kadın değil kendileri ezilir yükün altında .

İnsanların sağlığına zarar verecek ürünü satan, üreten, piyasaya süren ahlaklı değildir .Gönül yıkan insana ve insanlığa zulüm eden ahlaklı değildir .İnsanı inciten de sorun vardır. Kişilik de karakter de ahlak da her yerde bir olunur mu?

İnsanlarda ahlak neden yozlaşır? Burada kuralları bozarak niye çiğner? Akla hemen gelen çıkar sağlamadır. Akıl ve kuralları unutarak duygu ile harekete geçmedir. Ahlak, bilgi, görgü, insani duygularla donanıma göre farklılıklar oluyor. Sorumlu kişiler hakkını korur. Kendi hakları içinde kalır, başkalarının hakkına el uzatması yanlıştır

Yukarıda sözünü ettiğimiz gibi ahlakın yazılı kuralı yoktur .Sorumlu, özgürlükçü kişiler toplumsal çıkarları savunur. Bencil kişiler kendi çıkarlarının peşinde olurlar. Ahlak yazılı olmasa da toplumun düzenini sağlar.

Kuralların devamı herkese uygunsa devam eder. Herkesçe benimsenmeyen kurallar zaman içinde değişir. Değişimin daima iyiye doğru gitmesi beklenir. Aile yapısı, çocuk yetiştirmek,gelenek ve görenekler toplumda farklı gösterir. Bizde çocuk ömür boyu çocuktur. Korumaya ve kollamaya çalışılır.

Ahlakın kalıcılığı toplumdaki adalet düzenine bağlıdır. Herkes haksızlık karşısında susmamalıdır. Haksızlık karşısında susarak doğruluk sağlanamaz. Doğruluk olmayınca da ahlak korunmaz. Iyiliğin doğruluğun adaletin sağladığı ahlak bakidir.

İnsanın özü ve sözü bir olacaktır. Yalana, dolana talana hiç bulaşmayacaktır. Çevresini temiz tutmayı öğrenecek. Elindeki artığı pisliği çöp kutusuna atacak. Büyükler küçüklere iyi örnek olacaklar ki temiz bir çevrede yaşayalım. Kalıcı ve doğru ahlakta birleşelim.

Bütün dinler doğruluğu ve ahlakı korumuş ve savunmuştur. Son dinimiz İslamiyet ahlaki bozulmanın zirve yaptığında ortaya çıktı.