Cepte delik olursa, içine koyduğun hiçbir şey durmaz. Toplumda da ahlaksızlık arttıkça dolandırıcılık durmaz. Haksız kazanç peşinde koşanların önüne geçilemez. Haramla beslenen çoğaldıkça, her türlü kötülük de artar.

Oysa bütün insanların hayali aynıdır: Bugününden yarını daha iyi, daha güvenli ve daha huzurlu kılmak. Hem bireysel hem toplumsal iyileşme beklenir. Ama evdeki hesap çarşıya her zaman uymuyor.

Toplum, dürüstlüğün yaygınlaşmasını beklerken; bazıları kolay yoldan para kazanmayı seçiyor. İletişim araçlarıyla sürekli uyarılmalarına rağmen insanlar, aynı tuzaklara düşüyor. “Polis, savcı kimseden para istemez” denmesine rağmen, aynı yöntemlerle vatandaşın birikimleri ellerinden alınıyor.

Peki sorumluluk kimde olmalı?

---

Doğruya Güven Azalıyor

Doğruya inanma azalıyor, yalana inanma çoğalıyor. Atalarımız “Doğru söz yemin istemez” derdi; ama şimdi doğru, geçmeyen akçe olmuş. Sen yağı yutturamazsın, elin oğlu baltayı yutturuyor. Ahlak çöktüğünde, rüşvet yaygınlaştığında doğruluk kayboluyor.

---

Dolandırıcılığın Eski Ustaları

Dolandırıcılık yeni değil. En eski örneklerden biri Eyüplü Halit ’dir. Ondan sonra gelen Osman Ziya Sülün ise devlete bulaşmamış, ama Galata Köprüsü’nü, vapurları, tramvayları kendi malı gibi satmaya kalkışmış. İnsanların elindeki parayı alıp ortadan kaybolmuş.

---

Günümüzde Tuzaklar

Bugün de durum farklı değil. Emeksiz zenginlik hayali çok; tuzağa ise insanlar kendileri yanaşıyor.
Bir arkadaşım, internetten gördüğü bir yatırım fırsatına başvuruyor. Önce 10.000 lira yatırıyor. Sonra “dekont almak için 300 bin lira daha” deniyor. İki bankaya gidiyor, biri vermiyor. Diğerinden 300 bin lira çekiyor, ama son anda şüphelenip yatırmıyor. İyi ki yatırmamış.

---

Sahte Belgeler ve Görevler

Sahte diploma düzenleyenler, en çok ataması yapılan bölümlerden belge veriyor. Gerçek diplomalılar işsiz kalırken, sahte belgelerle işe girenler oluyor.
Bir öğretmen okulunda hademe olarak çalışan bir kadın, atama listesine kardeşinin adını yazıyor. Yeteneksiz kişi 15 yıl görev yapıyor, sonra ortaya çıkıyor. Aldığı maaşlar faiziyle geri ödetiliyor.
Bir başka olayda, beden eğitimi öğretmeni atanmayı beklerken ölüyor. Onun yerine amcasının oğlu göreve başlıyor. 15 yıl sonra okul arkadaşı ziyaret edip “Bu o değil” deyince skandal patlıyor.

---

Sahte Meslek Sahipleri

Sahte emniyet müdürleri, sahte doktorlar, diş hekimleri… Kimisi yıllarca ameliyatlara girip insan hayatını riske atmış, kimisi ise devlet törenlerinde bile ağırlanmış.

---

Değişmeyen Gerçek

Teknoloji ve yöntemler değişse de sahtekârlık hep vardı. Eskiden etik değerler daha güçlüydü, suçluların cezasız kalması nadirdi. Bugün ise izlerini kaybettirmek kolay, adaletin işlemesi zaman alıyor.

---

Çözüm: Bilinç ve Hızlı Adalet

Toplumun bilinç düzeyi düşük olunca, sormayı ve sorgulamayı öğrenemiyoruz. Adaleti hızlı işletmeli, halkı sürekli uyarmalıyız. Haksız kazanç yerine helal kazancın başında durmalı, gariplerin garibi sömürmesine izin vermemeliyiz.