Cumhuriyetin temel ilkeleri millete dayanır. Milletin her bireyine seçme ve seçilme hakkı verilmiştir. Bireyler özgür iradeleriyle iktidarın ya devamını sağlar veya değiştirir. Cumhuriyet herkesin katılımıyla sağlanan, demokrasiye dayanan bir yönetim biçimidir. Her birey yasalar önünde eşittir. Demokraside temel ilkelerden biri de adalettir. Adalet herkese karşı eşit uygulanır.
Kültürün de demokrasinin de ekonominin de kalkılması adaletle sağlanır. Adaletin olmadığı yerde gelişme sağlanmaz kültür yeşermez.

Bir Sözün Derin Anlamı

Mustafa Kemal Atatürk’ün “Cumhuriyetin temeli kültürdür” sözü, yalnızca bir ifade değil; bir medeniyet hedefidir.
Cumhuriyet’in temel taşlarını döşerken O, biliyordu ki kalıcı bağımsızlık yalnızca silahla değil, kültürle, yani milletin ruhuyla korunur.

Bir ülke sanayiyle kalkınabilir, orduyla savunabilir ama kültürüyle var olur. Çünkü kültür; bir milletin kimliği, hafızası ve geleceğidir.

Yüzyıllık Bir Hesaplaşma

Cumhuriyet’in ilanının üzerinden bir asır geçti.
Bugün dönüp baktığımızda, Atatürk’ün hedeflediği çağdaş uygarlık seviyesine ulaşma yolunda önemli adımlar attığımız açık.
Ancak aynı zamanda, kültürün derinliğini ve birleştirici gücünü yeterince yaşatamadığımız alanlar da var.

Kültür; sanat, bilim, ahlak ve estetik anlayışının bir bütünüdür. Biz çoğu zaman bu alanları ayrı ayrı ele aldık, oysa Atatürk bunların aynı ruhun parçaları olduğunu biliyordu.

Kültür Yalnız Sanat Değildir

Atatürk’ün kültür anlayışı yalnızca müze, tiyatro ya da edebiyatla sınırlı değildi.
O, kültürü; düşünme biçimi, yaşam anlayışı ve bilimsel tutum olarak tanımlıyordu.
Bir milletin kendi öz değerlerini koruyarak çağın gereklerine uyum sağlaması, O’nun “muasır medeniyet” hedefinin özüdür.

Bugün şehirlerimiz büyüyor, binalar yükseliyor; peki şehirli insan olma bilincimiz aynı hızla yükseliyor mu?
Teknoloji ilerliyor ama okuma, sorgulama ve düşünme alışkanlıklarımız aynı ölçüde gelişiyor mu?
Bu sorular, Cumhuriyet’in kültürel hedeflerine ne kadar yaklaşabildiğimizin de aynasıdır.

Zihniyet Devrimi Sürmeli

Cumhuriyet, sadece bir yönetim biçimi değil, bir zihniyet devrimidir.
Kadınların toplumdaki yerini güçlendiren, bilimi rehber edinen, sanata değer veren bir anlayıştır.
Bu anlayışın yaşaması için kültürün her gün yeniden üretilmesi gerekir.

Kültür bir ağacın kökü gibidir: Sulamazsanız kurur.
Cumhuriyet’in köklerini güçlü tutmak, eğitimden sanata, aileden medyaya kadar her alanda kültür bilincini diri tutmakla mümkündür.

Cumhuriyet Kültürle Yaşar

Atatürk’ün hayal ettiği Türkiye, yalnızca modern değil, aydın, üretken ve kültürle yoğrulmuş bir Türkiye idi.
Bu hedefe tam anlamıyla ulaştık mı? Belki henüz değil.
Ama önemli olan, o hedefi unutmamak; her neslin o yola bir taş daha koymasıdır.
İnsanı diri tutan ruhu ve umududur. Cumhuriyetin ruhu Kuva-i Milliye, umudu çağdaş uygarlıktır. İnsana hizmet eden çağdaş demokrasidir. Cumhuriyet ebedi yaşayacaktır.

Çünkü unutmayalım: Cumhuriyet kültürle yaşar, kültürle yükselir.