Osmanlı Devleti geçmişten günümüze tarihte, sosyal yapı, kültür, sanat, mimari, ilim ve birçok alanda önemli izler bırakmış bir medeniyettir.

*Mezar Taşı Kitabelerinin Özellikleri
Mezar taşı kitâbelerin de sanatsal izler göze çarpmaktadır. Taş işçiliği, yazı sanatı ve mezar taşlarında bulunan dini ve edebî ifadelerle bilgi ve mesajlar verilmiştir.

Mezar taşları sembolik anlam ve ifadelerinin yanı sıra mezarda ki kişiyi tespit etmek ve mezar yanından geçenlerden dua (Fatiha) istenmesi gayesi de taşımaktadır.

*Mezar Taşı Kitabesi Bölümleri
1-Başlık ve Sembol 2-Serlevha 3-Kimlik 4-Dua 5-Tarih

1-Başlık ve Sembol: Mezar taşları yapı olarak birbirlerine benzer özellikler göstermektedir. Ana farklılık erkek ve bayan mezar taşlarında görülür. Erkek mezar taşlarında ölünün statüsüne göre bir başlık bulunmasına karşın, kadın mezar taşlarında çiçek motifleri başlık olarak yer alır.

SERLEVHA:(Kitabenin ilk cümlesidir)

Sözlükte “baş” anlamındaki Farsça ser ile Arapça levha kelimelerinden oluşan ser-levha “bir yazının başlığı” demektir. Tezhip sanatında terim olarak el yazması kitapların zahriye sayfasından sonra karşılıklı iki sayfasına yapılan bezemeli başlığı ifade eder. Serlevha yerine levha denildiğine de rastlanır.
Allah'a imanı teslimiyeti faniliği hatırlatmaktadır.
Ayet ve hadislerden seçilmişlerdir.
Allah cc isimleri ve tasavvuf kelimeleri yer almaktadır.
Ayrılık ifade eden kelimeler serlevhalarda kullanılmıştır.
En çok kullanılan kelimeler
Hüv'el Baki (Baki O dur)-Hüv'el Hallaku'ul Baki-Hüv'el Hayyu'l Baki-Ah Minel Mevt
Allah hu -Hu,YaHu,Allah Hu Tarikat Mensuplarının kabirlerinde görülür.

*Hotozonlu başlık hanım mezarlarında bulunur(günlük hayatlarında taktıkları hotoz ,hotozun altında kolye veya alınlıklar yer almıştır
*Kimlik: Serlevhanın altında veya en son satırında yer alır
Kişinin ismi -Mesleği-Eşinin ismi veya Ebeveyninin İsmi-Sülalesinin Adı-Ailevi Durumu
Ölüm nedeni -Tasavvuf Mensubiyeti düz yazı örnekleri veya şiirler yazılmıştır
*Dua: Kitabede ki metinler dua ile sonlanır
En sık kullanılanlar; Ruh-ı Şerfiçün el El-Fatiha -Rızaen lillahi'l Fatiha -Ehl-i iman ervahiçün El Fatiha
*Tarihler:Rakam ile ,rakam ebcedle
Rakamla olanlar ;Gün ay yıl /at ya da yıl /Sadece yıl
Bazı mezar taşlarında manzum ifadeler yer almakta, bazı mezar taşlarında ölüm tarihi bulunmadığı gibi bazı mezar taşlarında, mevtanın ölüm günü saati ile verilmiştir.
Medeniyetimizde mezarlık alanları şehir dışına, hayatın dışına taşınmamış, devamlı göz önünde olan yerlere yapılmıştır. Önemli kişilerin türbelerinin etrafı, cami hazireleri, bazen mahallenin en mevkî yeri mezarlık alanı olarak tahsis edilmiştir. Bir manada insanlar, ölüleri ile birlikte yaşamış, bundan da huzur duymuşlardır. Bu sayede, devam edip giden hayatta faniliklerini hiçbir zaman unutmamış, devamlı iyilik ve güzellik peşinde olmuşlardır. Her gün beraber oldukları yahut önünde geçerken hayır dua ile andıkları bu mezar sakinleri, onlara hayatın fâniliğini, geçiciliğini hatırlatarak, kalıcı güzelliklere yönelmelerini hatırlatmıştır.

Osmanlı Dönemi Mezar Taşları (1)

Osmanlı Dönemi Mezar Taşları (2)