Anadolu’daki ilk toplu mezar ve şehitlik olma özelliği taşıyan ‘‘Cennet Çukuru"nda bir çok tarihi süslü mezar taşları ve lahitler yer almaktadır. Araştırmacı Orak açıklamalarının devamında ‘‘Cennet Çukuru ‘‘ismine 100 yıl önceki kaynaklarda rastlanmadığını belirterek ‘‘Burasıyla ilgili şöyle bir bilgi de yer alıyor Kutalmışoğlu Süleyman Şah buraya bir kuyu açtırıyor.Bu kuyudan insanlar su ihtiyacını karşılıyorlar.

Zemzem aşılama denilen bir olaydan bahsediliyor.Burada hacdan gelen insanların getirdikleri zemzemleri, ilk öncü birliklerin şehit olduğu yer olduğundan dolayı burada açılan kuyuda ki suya zemzem aşılayarak çoğaltıyor.Enteresan olan şudur; yakın zamanın önemli tarihçilerinin ve İbrahim Hakkı Konyalı dahil olmak üzere "Cennet Çukuru" tabirinin geçtiği hiçbir araştırma yazılarında ve ana kaynaklarda böyle bir bilgi yoktur. Bu alanın ‘‘Cennet Çukuru ‘‘olarak adlandırılması bize göre yeni bir olaydır. Çünkü 100 yıl öncesinde bir belge mevcut değildir şeklinde bilgiler vermiştir.
Şeyh Kutsi Efendi ise burada Peygamberlerin yattığını ifade etmiştir.

Musalla Mezarlığının önemli bir özelliği de Anadolu da ki Müslümanlar ait ilk toplu mezar olarak kabul edilmesidir.Mezarlığın baş ucunda göndere dikilmiş Türk Bayrağı o alanın şehitlik olduğunu göstermektedir.

Şehitlik Kitabesi: Şehitlik Önüne Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından dikilen bu kitabe de şu sözler yazmaktadır." Kabristanın en eski yeri olarak bilinen 141 nolu ada ,Cennet Çukur olarak adlandırılan yerdir.Buranın kenarında eski kör bir kuyu vardır. Uzun yıllar Konyalıların bu kuyudan su aldıkları sularla zemzem aşıladıkları rivayet edilir. İç Anadolu Türklüğü nün ilk toplu mezar şehitliğinin burası olduğu söylenir. Alparslan Anadolu'nun fethi öncesinde buralara gönderdiği öncü birliklerin şehit oldukları yer burasıdır’’yazmaktadır.

MUSALLA MEZARLIĞINDAKİ TÜRBELER

Şeyh Şücâeddîn’in Türbesi :1349 yılında yapılmıştır. Mezarlığın gövdesi kesme taştan ,üzeri 16 dilimli tuğla kubbe ile örtülüdür. Türbe kare plan uygulaması ile inşa a edilmiştir. Türbenin tarihi üzerindeki kitabeden öğrenilmiştir.

Gömeç Hatun Türbesi:Mezarlığın Anadolu Selçuklu Sulatanı Rükneddin Kılıçarslan ın karısı Gömeç Hatuna ait olduğu rivayet olunmaktadır.13. yy. sonlarında yapıldığı bilinmektedir.

Evhâeddîn-i Kirmânî Türbesi:Büyük mutasavvıf ve Şâfi alimlerinden olan,1200 ‘lü yılların başında talebesi Ahi Evran ile birlikte Anadolu’ya gelerek Konya ya yerleşen Evhâüddin Kirmani'nin kabri burada bulunmaktadır. Ayrıca Sadrettin Konevi'nin de hocasıdır.

Şeyh Halil Türbesi:1589 yılında yapılmıştır. Düzgün kesme taştan yapılmış olan sekiz köşeli mezarlıklar, on ikili köşeli bir kasnağa oturan tuğla kubbe ile örtülüdür. Türbe III.Mehmet zamanında yapılmıştır.
Musalla Mezarlığı gerek tarihi geçmişi,mimarisi ve içerisinde ki bölümleriyle önemli bir tarih mirasıdır.İçerisinde ki tarihi kalıntılar ve buralarda ki taş levhalarda ki yazılar tarihe ışık tutmaya devam etmektedir. Konya'nın önemli yerlerinden biridir ve gelecekte de tarihe ışık tutmaya devam edecektir. Konya dışından da tarih meraklılarının ziyaretlerine de rastlamak mümkündür.

Musalla mezarlığı tarihin izleriyle, anlatılan hikayeleri ve gizemin koruyan yönleriyle Konya'mızın önemli merkezlerinden biri olmaya devam edecektir. Ziyaretçilerinin güzel dualar ederek ayrıldığı manevi atmosferin hiç kaybolmadığı bir mekandır. Sizin de yolunuz düşerse bir Fatiha'nın ferahlığını hediye ederek dönmenin nasip olması duası ile...