İşim ihracat gereği dünyanın dört bir yanında 49 ülkede bulundum. En gelişmişinden en sefiline farklı ülkeleri, milletleri ve kültürleri tanıma olanağı buldum. Bu ülkelerin zenginliği bir yana insani gelişme seviyesine ilişkin kriterleri trafikte ve umumi tuvaletlerde gördüm.

*
Zengin bazı Arap ülkelerinde gördüğüm umumi tuvaletlerin temizlik seviyesi ya da pislik seviyesi, orayı kullanan kişilerin insani gelişme seviyesinde geride kaldıklarını düşündürür bana. Fakir, sefil ülkelerde umumi tuvaletlerdeki pislik seviyesi, su veya sabun yetersizliği gibi bir takım eksiklikler ile açıklanabilir bu arada!

*

Yine de hani temizlik imandan gelirdi? Diye sorarım Müslüman din kardeşlerimizle konuşunca. Diğerlerini koy bir kenara.

*

Tuvalet deyip geçmeyin. Sadece temizlik ve sağlık açısından değil ülkenin, toplumun gelişme seviyesini gösteren önemli bir kriterdir bence tuvalet kullanımı. Kullandığınız tuvaletlere bir de bu açıdan bakın. Bir fabrikanın tuvaleti, bir okulun tuvaleti, bir AVM veya bir hava limanı, otogar, ya da aracınıza yakıt almak için durduğunuz bir dinlenme tesisinin tuvaleti size orayı kullanan toplum hakkında önemli bilgiler verir. Ama orayı yönetenlerin zihniyetini de gösterir değil mi?

*

Umumi tuvaletleri temiz kullanabilen kişilerin, zengin olmasalar bile insani açıdan ve zihinsel olarak gelişmiş olduklarını düşünüyorum. Bunu düşünürken, camilerimizin umumi tuvaletleri geliyor aklıma. Abdest alırken günahlarının temizlendiğine inanan kişilerin, kullandıkları tuvaleti pis bırakmalarını anlayamıyorum! Hani temizlik imandan gelirdi kardeşim?

*

Burada önemli olan zenginlik veya fakirlik değil, kişinin kendi iç dünyasındaki temizliği dışarı yansıtmasıdır. Temizlik biraz eğitim işi biraz da kişisel gelişim işidir… Nereden geldi şimdi aklıma bunlar! Hep vardı da bugüne nasip oldu; Geçen haftasonu, 19 Kasım Cumartesi, ne güdüydü biliyor musunuz?

*

Dünya Tuvalet Günü!

*

Dünya çapında 4,5 milyar insan, güvenli temizlik ortamı olmadan yaşamaktaymış. Dünya Tuvalet Günü de bu soruna dikkat çekmek ve çözüm üretmek üzere 2001 yılında kurulmuş.

*

Biz, Avrupa tuvaleti bizden öğrenmiş! Avrupa temizliği de bizden öğrenmiş! diye övünürken, Avrupanın bizden öğrendiği temizliği, geliştirip “hijyen” diye gerisin geri bize ve dünyanın tümüne sattığını göremiyoruz! Niçin dünya’daki temizlik sorununa çözüm üretenler Avrupa ve avrupayı izleyen ülkeler? Peki biz neresindeyiz bu iyiliğin? Övünmekten zaman bulamıyoruz düşünmeye! Bu işte başı çeken biz olmalı değil miyiz?

*

Dış ticarete ilk başladığım yıllarda hava limanlarımızdaki temizlik son derece gurur vericiydi. Avrupadan da ABD veya Japonya’dan da daha temiz di bizim hava limanı tuvaletleri. Son yıllarda temizlik seviyesi fena düştü. Harcadığımız para ve büyüklüğü ile övündüğümüz İstanbul Havalimanında durum hiç de iç açıcı değil!... Yaptırmak için gereken parayı borç da olsa bulacak güce ulaşmışız, bravo! Ama gurur verici lüksü ile etkileyen hava limanının temizliğinden sorumlu insanlar mı geriledi yoksa zihniyet mi? Fark etmiyorlar? Sabiha Gökçen Havalimanındaki durum da farklı değil maalesef… Bu mekanlardaki temizlik ile örnek olmamız gerekmiyor mu dünyaya?

*

Bu arada dikkatimi çekti, OPET, Türkiye’de tuvalet temizliği ve hijyeni yaygınlaştırmak amaçlı “Temiz Tuvalet Kampanyası”nı 2000 yılında başlatmış. Yani Dünya Tuvalet Günü’nden önce… Opet’i tecih etmemin bir sebebi de bu olmalı bence. Çünkü zihindeki temizlik bedene yansır o da tüm ortama ve temizlik kazandırır… Opet kazancını hak ediyor bence! Selam ve dua ile.